بررسی اثر بخشی روش درمان فعال سازی رفتاری و قرار دادی گروهی در پیشگیری از عود مصرف مواد افیونی

سابقه‎ ‎و‎ ‎هدف‎: ‎پژوهش‎ ‎حاضر‎ ‎بررسی‎ ‎اثر‎ ‎بخشی‎ ‎روش‎ ‎درمان‎ ‎فعال‎ ‎سازی‎ ‎رفتاری‎ ‎و‎ ‎قراردادی‎ ‎گروهی‎ ‎بر‎ ‎پیشگیری‎ ‎از‎ ‎عود‎ ‎مصرف مواد‎ ‎افیونی‎ ‎بود‎.‎ مواد‎ ‎و‎ ‎رو‎ ‎شها‎: ‎در‎ ‎یک‎ ‎طرح‎ ‎آزمایشی‎ ‎صد‎ ‎و‎ ‎بیست‎ ‎بیمار‎ ‎مرد‎ ‎با‎ ‎تشخیص‎ ‎وابستگی‎ ‎به‎ ‎مواد‎ ‎افیونی‎ ‎‏( بر‎ ‎پایه‎ ‎معیارهای‎ ‎‎(DSM-IV-TR ‎‏ که‎ ‎برای‎ ‎درمان‎ ‎نگ‎ ‎هدارنده‎ ‎با‎ ‎متادون‎ ‎مراجعه‎ ‎کرده‎ ‎بودند‎ ‎به‎ ‎صورت‎ ‎تصادفی‎ ‎به‎ ‎تساوی‎ ‎در‎ ‎سه‎ ‎گروه‎ ‎آزمایشی‎ ‎و‎ ‎یک‎ ‎گروه‎ ‎گواه‎ ‎در‎ ‎هرگروه‎ 30 ‎نفر‎ ‎اختصاص‎ ‎داده‎ ‎شدند:1)گروه‎ ‎درمان‎ ‎با‎ ‎روش‎ ‎فعال‎ ‎سازی‎ ‎رفتاری‎ ‎و‎ ‎قراردادی‎ ‎گروهی‎ ‎همراه‎ ‎با‎ ‎متادون،2)گروه‎ ‎درمان‎ ‎با روش‎ ‎فعال‎ ‎سازی‎ ‎رفتاری‎ ‎و‎ ‎قراردادی‎ ‎گروهی‎ ‎همراه‎ ‎با‎ ‎آموزش‎ ‎حمایت‎ ‎خانواده‎ ‎و‎ ‎متادون،3)گروه‎ ‎درمان‎ ‎با‎ ‎روش‎ ‎شناختی‎- ‎رفتاری همراه‎ ‎با‎ ‎متادون‎ ‎و 4)گروه‎ ‎درمان‎ ‎با‎ ‎متادون‎ ‎گروه های‎ ‎آزمایشی‎ ‎اول‎ ‎و‎ ‎دوم‎ ‎هشت‎ ‎جلسه‎ ‎و‎ ‎گروه‎ ‎آزمایشی‎ ‎سوم‎ ‎دوازده‎ ‎جلسه‎ ‎تحت روان‎ ‎درمانی‎ ‎گروهی‎ ‎قرار‎ ‎گرفتند‎. ‎آزمودن‎ ‎یها‎ ‎توسط‎ ‎آزمایش‎ ‎ادرار‎ ‎پنج‎ ‎ماه‎ ‎پس‎ ‎از‎ ‎پایان‎ ‎درمان‎ ‎گروهی‎ ‎مورد‎ ‎ارزیابی‎ ‎قرار‎ ‎گرفتند‎. ‎گروه گواه‎ ‎بدون‎ ‎هیچ‎ ‎درمان‎ ‎گروهی‎ ‎تنها‎ ‎داروی‎ ‎متادون‎ ‎دریافت‎ ‎کرد‎. ‎داده ها‎ ‎به‎ ‎کمک‎ ‎روش‎ ‎آماری‎ ‎کای‎ ‎دو‎ ‎‏(خیدو)‏‎ ‎مورد‎ ‎تحلیل‎ ‎قرار‎ ‎گرفت‎.‎ یافته‎ ‎ها‎: ‎نتایح‎ ‎نشان‎ ‎داد‎ ‎که‎ ‎هر‎ ‎سه‎ ‎گروه‎ ‎روش‎ ‎درمان‎ ‎فعال‎ ‎سازی‎ ‎رفتاری‎ ‎و‎ ‎قراردادی‎ ‎گروهی،‎ ‎روش‎ ‎درمان‎ ‎فعال‎ ‎سازی‎ ‎رفتاری‎ ‎و قراردادی‎ ‎گروهی‎ ‎همراه‎ ‎با‎ ‎آموزش‎ ‎خانواده‎ ‎و‎ ‎روش‎ ‎درمان‎ ‎شناختی‎– ‎رفتاری‎ ‎در‎ ‎کاهش‎ ‎میزان‎ ‎عود،‎ ‎باقی‎ ‎ماندن‎ ‎در‎ ‎درمان‎ ‎از‎ ‎روش درمان‎ ‎با‎ ‎متادون‎ ‎تنها‎ ‎موثرتر‎ ‎بود‎ ‎است‎. ‎همچنین‎ ‎روش‎ ‎درمان‎ ‎فعال‎ ‎سازی‎ ‎رفتاری‎ ‎قراردادی‎ ‎گروهی‎ ‎به‎ ‎اضافه‎ ‎آموزش‎ ‎حمایت‎ ‎خانواده در‎ ‎حفظ‎ ‎بیماران‎ ‎در‎ ‎درمان‎ ‎و‎ ‎کاهش‎ ‎میزان‎ ‎عود‎ ‎از‎ ‎سه‎ ‎روش‎ ‎دیگر‎ ‎موثرتر‎ ‎بود‎.‎ بحث‎ ‎و‎ ‎نتیجه‎ ‎گیری‎: ‎با‎ ‎توجه‎ ‎به‎ ‎یافته‎ ‎های‎ ‎پژوهش‎ ‎به‎ ‎نظر‎ ‎می‎ ‎آید‎ ‎به‎ ‎کارگیری‎ ‎روش‎ ‎درمان‎ ‎فعال‎ ‎سازی‎ ‎رفتاری‎ ‎و‎ ‎قراردادی‎ ‎گروهی به‎ ‎نحو‎ ‎قابل‎ ‎توجهی‎ ‎اثربخشی‎ ‎درمان‎ ‎دارویی‎ ‎را‎ ‎در‎ ‎کاهش‎ ‎و‎ ‎پیش‎ ‎گیری‎ ‎از‎ ‎عود‎ ‎مصرف‎ ‎مواد‎ ‎افیونی‎ ‎افزایش‎ ‎می‎ ‎دهد‎.‎